İçindekiler

• Giriş: ASP.NET Core Nedir?
• ASP.NET Core Geliştirme Ortamının Kurulumu
• ASP.NET Core MVC Mimarisinin Temelleri
• Routing (Yönlendirme) Kavramı ve Uygulamaları
• Model Katmanı: Veri Yönetimi ve Entity Framework Core
• View Katmanı: Arayüz Tasarımı ve Razor Syntax
• Controller Katmanı: İş Mantığı ve Veri Akışı
• Dependency Injection (Bağımlılık Enjeksiyonu)
• Middleware Kavramı ve Kullanımı
• Kimlik Doğrulama ve Yetkilendirme
• ASP.NET Core Web API Geliştirme
• Real-Time Uygulamalar: ASP.NET Core SignalR
• Test Odaklı Geliştirme (TDD) ve Birim Testleri
• ASP.NET Core Uygulamalarının Yayınlanması
• Sonuç: ASP.NET Core ile Geleceğe Hazır Olun

Giriş: ASP.NET Core Nedir?

ASP.NET Core, Microsoft tarafından geliştirilen, açık kaynaklı, platform bağımsız ve yüksek performanslı bir web uygulama geliştirme çerçevesidir. .NET Framework’ün yerini alarak, modern web geliştirme ihtiyaçlarını karşılamak üzere tasarlanmıştır. ASP.NET Core, Windows, macOS ve Linux işletim sistemlerinde çalışabilir ve bulut tabanlı uygulamalar geliştirmek için ideal bir çözümdür. ASP.NET Core‘un sunduğu modüler yapı, sadece ihtiyaç duyulan bileşenlerin uygulamaya dahil edilmesini sağlayarak, uygulamanın boyutunu ve performansını optimize etmeye yardımcı olur. Performans iyileştirmeleri, ASP.NET Core‘u önceki sürümlere göre çok daha hızlı ve ölçeklenebilir hale getirmiştir.

ASP.NET Core Geliştirme Ortamının Kurulumu

ASP.NET Core ile web uygulamaları geliştirmeye başlamadan önce, uygun bir geliştirme ortamının kurulması gerekmektedir. Bu ortam genellikle şunları içerir:

• .NET SDK (Software Development Kit): Gerekli kütüphaneleri ve araçları içerir.
• IDE (Integrated Development Environment): Kod yazma, hata ayıklama ve derleme işlemlerini kolaylaştırır. (Örneğin, Visual Studio, Visual Studio Code, Rider)
• Gerekli eklentiler ve araçlar: IDE’ye özgü eklentiler, kod tamamlama, hata kontrolü ve diğer geliştirme araçlarını sağlar.

Kurulum adımları işletim sistemine göre değişiklik gösterebilir. Microsoft’un resmi web sitesinde detaylı kurulum talimatları bulunmaktadır.

ASP.NET Core MVC Mimarisinin Temelleri

ASP.NET Core, Model-View-Controller (MVC) mimarisini destekler. MVC, uygulamanın farklı bölümlerini ayırarak daha düzenli ve yönetilebilir bir yapı oluşturulmasını sağlar. Bu mimari, kodun yeniden kullanılabilirliğini artırır ve geliştirme sürecini hızlandırır.

• Model: Veri ve iş mantığını temsil eder.
• View: Kullanıcı arayüzünü (UI) temsil eder.
• Controller: Kullanıcı isteklerini işler, modeli günceller ve uygun view’i döndürür.

Routing (Yönlendirme) Kavramı ve Uygulamaları

Routing, gelen HTTP isteklerini doğru controller action’ına yönlendirme işlemidir. ASP.NET Core‘da routing, URL’leri belirli controller ve action’lara eşlemek için kullanılır. Attribute routing ve convention-based routing olmak üzere iki temel routing yöntemi bulunmaktadır.

Attribute routing, controller action’larının üzerine yerleştirilen attribute’lar aracılığıyla tanımlanır. Convention-based routing ise, belirli bir şablonu izleyen URL’leri eşlemek için kullanılır.

Model Katmanı: Veri Yönetimi ve Entity Framework Core

Model katmanı, uygulamanın veri ve iş mantığını temsil eder. ASP.NET Core‘da, veri erişimi için genellikle Entity Framework Core (EF Core) kullanılır. EF Core, veritabanı işlemlerini kolaylaştıran bir ORM (Object-Relational Mapper) aracıdır. EF Core ile, veritabanı tablolarını C# sınıflarına eşleyebilir ve LINQ sorgularını kullanarak veri tabanından veri çekebilirsiniz.

View Katmanı: Arayüz Tasarımı ve Razor Syntax

View katmanı, kullanıcı arayüzünü (UI) temsil eder. ASP.NET Core‘da, view’ler genellikle Razor syntax kullanılarak oluşturulur. Razor, HTML içine C# kodu gömülmesini sağlayan bir şablon motorudur. Razor syntax, dinamik içerik oluşturmak, döngüler kullanmak ve koşullu ifadelerle çalışmak için kullanılır.

Controller Katmanı: İş Mantığı ve Veri Akışı

Controller katmanı, kullanıcı isteklerini işler, modeli günceller ve uygun view’i döndürür. Controller’lar, uygulamanın iş mantığını içerir ve model ile view arasındaki veri akışını yönetir. ASP.NET Core‘da, controller’lar genellikle C# sınıflarıdır ve Action Method’lar aracılığıyla istekleri işlerler.

Dependency Injection (Bağımlılık Enjeksiyonu)

Dependency Injection (DI), bir sınıfın bağımlılıklarını dışarıdan almasını sağlayan bir tasarım desenidir. ASP.NET Core, DI’yı yerleşik olarak destekler. DI sayesinde, sınıflar daha test edilebilir, yeniden kullanılabilir ve gevşek bağlı hale gelirler. DI konteyneri, bağımlılıkları yönetir ve gerekli olduğunda sınıflara enjekte eder.

Middleware Kavramı ve Kullanımı

Middleware, HTTP isteklerini işleyen ve yanıtları oluşturan bir bileşenler zinciridir. ASP.NET Core‘da, middleware’ler, uygulamanın HTTP istek işleme hattına eklenir ve her isteği işleyebilir. Middleware’ler, kimlik doğrulama, yetkilendirme, logging, hata işleme ve diğer birçok görev için kullanılabilir.

Kimlik Doğrulama ve Yetkilendirme

Kimlik doğrulama (Authentication), bir kullanıcının kimliğini doğrulama işlemidir. Yetkilendirme (Authorization) ise, kimliği doğrulanmış bir kullanıcının belirli kaynaklara erişimini kontrol etme işlemidir. ASP.NET Core, çeşitli kimlik doğrulama ve yetkilendirme yöntemlerini destekler. Örneğin, Cookie tabanlı kimlik doğrulama, JWT (JSON Web Token) tabanlı kimlik doğrulama ve OAuth 2.0 tabanlı kimlik doğrulama.

ASP.NET Core Web API Geliştirme

ASP.NET Core, RESTful Web API’leri geliştirmek için güçlü bir çerçeve sunar. Web API’leri, farklı uygulamaların birbirleriyle iletişim kurmasını sağlayan arayüzlerdir. ASP.NET Core Web API’leri, JSON veya XML formatında veri döndürebilir ve HTTP fiillerini (GET, POST, PUT, DELETE) kullanarak kaynakları yönetebilir.

Real-Time Uygulamalar: ASP.NET Core SignalR

ASP.NET Core SignalR, gerçek zamanlı (real-time) web uygulamaları geliştirmek için kullanılan bir kütüphanedir. SignalR, sunucu ile istemci arasında çift yönlü iletişim kurmayı kolaylaştırır. Bu sayede, sunucu tarafından yapılan değişiklikler anında istemciye yansıtılabilir. SignalR, sohbet uygulamaları, canlı skor takibi ve diğer gerçek zamanlı senaryolar için idealdir.

Test Odaklı Geliştirme (TDD) ve Birim Testleri

Test Odaklı Geliştirme (TDD), yazılım geliştirme sürecinde önce testlerin yazılmasını, ardından kodun testleri geçecek şekilde yazılmasını öngören bir yöntemdir. ASP.NET Core uygulamalarında birim testleri, kodun doğruluğunu ve güvenilirliğini sağlamak için önemlidir. Birim testleri, küçük kod parçalarını (örneğin, bir sınıf veya bir fonksiyon) izole bir şekilde test eder.

ASP.NET Core Uygulamalarının Yayınlanması

ASP.NET Core uygulamaları, çeşitli platformlara (örneğin, Windows, Linux, macOS) ve bulut ortamlarına (örneğin, Azure, AWS, Google Cloud) yayınlanabilir. Yayınlama süreci, uygulamanın derlenmesi, gerekli bağımlılıkların paketlenmesi ve hedef ortama yüklenmesini içerir. ASP.NET Core, farklı yayınlama yöntemlerini destekler, örneğin, self-contained deployment ve framework-dependent deployment.

Sonuç: ASP.NET Core ile Geleceğe Hazır Olun

ASP.NET Core, modern web uygulamaları geliştirmek için güçlü ve esnek bir çerçevedir. Açık kaynaklı yapısı, platform bağımsızlığı ve yüksek performansı sayesinde, geleceğin web geliştirme trendlerine ayak uydurmanızı sağlar. Bu rehberde, ASP.NET Core‘un temel kavramlarını ve kullanım alanlarını inceledik. Umarım bu bilgiler, ASP.NET Core ile web uygulamaları geliştirmeye başlamanız için size ilham vermiştir.