Spring Boot ile Hızlı Java Uygulama Geliştirme: Başlangıç Rehberi

Bu rehberde, Spring Boot kullanarak hızlı ve etkili Java uygulamaları geliştirmek için gerekli temel adımları ve kavramları öğreneceksiniz. Spring Boot, karmaşık yapılandırma işlemlerini ortadan kaldırarak, geliştiricilerin iş uygulamalarına odaklanmasını sağlayan güçlü bir framework’tür.

İçindekiler

1. Spring Boot Nedir?
2. Spring Boot’un Avantajları
3. Spring Boot Kurulumu ve İlk Proje Oluşturma
4. Temel Kavramlar: Dependency Injection ve Auto-Configuration
5. Spring Boot ile REST API Geliştirme
6. Veritabanı Entegrasyonu: Spring Data JPA
7. Test Yazımı ve Entegrasyon
8. Güvenlik: Spring Security ile Kimlik Doğrulama ve Yetkilendirme
9. Uygulama Dağıtımı: JAR ve WAR Dosyaları
10. İleri Seviye Konular ve Kaynaklar

1. Spring Boot Nedir?

Spring Boot, Spring framework üzerine inşa edilmiş, bağımsız, üretime hazır Spring tabanlı uygulamalar oluşturmayı kolaylaştıran bir framework’tür. Temel amacı, Spring uygulamalarını yapılandırma ve çalıştırma sürecini basitleştirmektir. Çoğu yapılandırma otomatik olarak yapılır ve geliştiricilerin uygulama mantığına odaklanmasını sağlar.

2. Spring Boot’un Avantajları

• Hızlı Başlangıç: Minimum yapılandırma ile hızlı bir şekilde proje oluşturabilir ve geliştirmeye başlayabilirsiniz.
• Otomatik Yapılandırma: Gerekli bağımlılıkları otomatik olarak yapılandırır.
• Gömülü Sunucu: Tomcat, Jetty veya Undertow gibi gömülü sunucularla birlikte gelir, böylece ayrı bir sunucu kurulumuna gerek kalmaz.
• Bağımsız Çalışma: Uygulamalar, JAR dosyaları olarak paketlenip bağımsız olarak çalıştırılabilir.
• Spring Ekosistemi Entegrasyonu: Spring Data, Spring Security, Spring MVC gibi diğer Spring projeleriyle kolayca entegre edilebilir.
• Üretime Hazır Özellikler: İzleme, sağlık kontrolü ve metrikler gibi üretime hazır özellikler sunar.

3. Spring Boot Kurulumu ve İlk Proje Oluşturma

Spring Boot’u kullanmaya başlamak için aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:

3.1. Gerekli Araçlar

• Java Development Kit (JDK): Java 8 veya üzeri bir JDK sürümünün kurulu olması gereklidir.
• IDE: IntelliJ IDEA, Eclipse veya VS Code gibi bir IDE kullanabilirsiniz.
• Maven veya Gradle: Proje bağımlılıklarını yönetmek için Maven veya Gradle kullanmanız önerilir.

3.2. Spring Initializr ile Proje Oluşturma

Spring Initializr, Spring Boot projelerini hızlı bir şekilde oluşturmak için kullanılan bir web aracıdır. https://start.spring.io/ adresine giderek aşağıdaki adımları izleyin:

1. Project: Maven veya Gradle’ı seçin.
2. Language: Java’yı seçin.
3. Spring Boot: En son kararlı Spring Boot sürümünü seçin.
4. Group: Projenizin grup ID’sini (örneğin, com.example) girin.
5. Artifact: Projenizin artifact ID’sini (örneğin, myapp) girin.
6. Dependencies: Gerekli bağımlılıkları seçin. Örneğin, web uygulaması geliştirmek için “Spring Web” bağımlılığını ekleyin. Veritabanı kullanacaksanız, “Spring Data JPA” ve ilgili veritabanı sürücüsünü ekleyin (örneğin, “H2 Database”).
7. Generate: “Generate” butonuna tıklayarak projeyi indirin.

3.3. Projeyi IDE’de Açma

İndirdiğiniz ZIP dosyasını açın ve IDE’nizde (IntelliJ IDEA, Eclipse vb.) açın. Maven veya Gradle bağımlılıkları otomatik olarak indirilecektir.

4. Temel Kavramlar: Dependency Injection ve Auto-Configuration

Spring Boot’un temelini oluşturan iki önemli kavram şunlardır:

4.1. Dependency Injection (DI)

Dependency Injection, nesnelerin bağımlılıklarını (diğer nesneleri) dışarıdan almasını sağlayan bir tasarım desenidir. Spring framework, DI’yi etkin bir şekilde kullanarak gevşek bağlı (loosely coupled) ve test edilebilir uygulamalar oluşturmanıza olanak tanır. Spring Boot projelerinde, @Autowired anotasyonu ile bağımlılıkları otomatik olarak enjekte edebilirsiniz.

@Service
public class MyService {

    @Autowired
    private MyRepository myRepository;

    public String getData() {
        return myRepository.getDataFromDatabase();
    }
}

4.2. Auto-Configuration

Auto-Configuration, Spring Boot’un en önemli özelliklerinden biridir. Spring Boot, classpath’te bulunan bağımlılıkları otomatik olarak algılar ve buna göre uygulamayı yapılandırır. Örneğin, spring-web bağımlılığını eklediğinizde, Spring Boot otomatik olarak bir web uygulaması için gerekli olan MVC altyapısını yapılandırır. Bu sayede, yapılandırma dosyalarıyla uğraşmak yerine doğrudan uygulama geliştirmeye odaklanabilirsiniz.

5. Spring Boot ile REST API Geliştirme

Spring Boot, REST API’leri geliştirmek için güçlü bir altyapı sunar. Aşağıdaki adımları takip ederek basit bir REST API oluşturabilirsiniz:

5.1. Controller Oluşturma

@RestController anotasyonu ile bir controller sınıfı oluşturun. Bu sınıf, gelen HTTP isteklerini işleyecek olan metotları içerecektir.

@RestController
@RequestMapping("/api")
public class MyController {

    @GetMapping("/hello")
    public String hello() {
        return "Hello, World!";
    }

    @GetMapping("/users/{id}")
    public User getUser(@PathVariable Long id) {
        // Kullanıcıyı veritabanından veya başka bir kaynaktan al
        return new User(id, "John Doe");
    }
}

5.2. HTTP Metotları

HTTP metotlarını (GET, POST, PUT, DELETE) işlemek için aşağıdaki anotasyonları kullanabilirsiniz:

• @GetMapping: GET isteklerini işler.
• @PostMapping: POST isteklerini işler.
• @PutMapping: PUT isteklerini işler.
• @DeleteMapping: DELETE isteklerini işler.

5.3. İstek Parametreleri

İstek parametrelerini almak için @RequestParam ve @PathVariable anotasyonlarını kullanabilirsiniz. @RequestParam, query parametrelerini (örneğin, /api/search?query=example) alırken, @PathVariable, URL’deki değişkenleri (örneğin, /api/users/123) alır.

6. Veritabanı Entegrasyonu: Spring Data JPA

Spring Data JPA, veritabanı işlemlerini kolaylaştıran bir Spring modülüdür. JPA (Java Persistence API) kullanarak veritabanı tablolarını Java nesnelerine (entity) eşleyebilir ve basit CRUD (Create, Read, Update, Delete) işlemlerini kolayca gerçekleştirebilirsiniz.

6.1. Entity Oluşturma

Veritabanı tablosunu temsil eden bir Java sınıfı (entity) oluşturun. @Entity anotasyonu ile bu sınıfın bir entity olduğunu belirtin. @Id anotasyonu ile primary key alanını belirtin.

@Entity
@Table(name = "users")
public class User {

    @Id
    @GeneratedValue(strategy = GenerationType.IDENTITY)
    private Long id;

    private String name;

    // Getter ve setter metotları
}

6.2. Repository Oluşturma

Veritabanı işlemlerini gerçekleştirmek için bir repository interface’i oluşturun. Spring Data JPA, bu interface’i otomatik olarak implemente edecek ve temel CRUD işlemlerini gerçekleştirecektir. JpaRepository interface’ini genişletmeniz yeterlidir.

public interface UserRepository extends JpaRepository<User, Long> {
    // Özel sorgular tanımlanabilir
    List<User> findByName(String name);
}

6.3. Veritabanı Bağlantısı Yapılandırması

application.properties veya application.yml dosyasına veritabanı bağlantı bilgilerini (URL, kullanıcı adı, şifre) ekleyin.

spring.datasource.url=jdbc:h2:mem:testdb
spring.datasource.username=sa
spring.datasource.password=
spring.jpa.hibernate.ddl-auto=create-drop

7. Test Yazımı ve Entegrasyon

Spring Boot uygulamalarını test etmek için JUnit ve Spring Test modüllerini kullanabilirsiniz. Birim testleri (unit tests), tek tek sınıfları veya metotları test ederken, entegrasyon testleri, farklı bileşenlerin birlikte çalışmasını test eder.

7.1. Birim Testleri

@SpringBootTest anotasyonu ile bir test sınıfı oluşturun. @Autowired anotasyonu ile test edilecek nesneleri enjekte edin.

@SpringBootTest
public class MyServiceTest {

    @Autowired
    private MyService myService;

    @Test
    public void testGetData() {
        String data = myService.getData();
        assertNotNull(data);
        assertEquals("Expected Data", data);
    }
}

7.2. Entegrasyon Testleri

Entegrasyon testleri, uygulamanın farklı katmanlarının (örneğin, controller, service, repository) birlikte çalışmasını test eder. Bu tür testler, genellikle gerçek veritabanı veya diğer harici sistemlerle etkileşimi içerir.

8. Güvenlik: Spring Security ile Kimlik Doğrulama ve Yetkilendirme

Spring Security, Spring tabanlı uygulamaları güvence altına almak için kullanılan güçlü bir framework’tür. Kimlik doğrulama (authentication) ve yetkilendirme (authorization) gibi güvenlik mekanizmalarını kolayca uygulamanıza olanak tanır.

8.1. Spring Security Bağımlılığını Ekleme

spring-boot-starter-security bağımlılığını projenize ekleyin.

8.2. Güvenlik Yapılandırması

WebSecurityConfigurerAdapter sınıfını genişleten bir yapılandırma sınıfı oluşturun. Bu sınıfta, hangi URL’lerin kimlik doğrulaması gerektirdiğini ve hangi rollerin hangi kaynaklara erişebileceğini tanımlayabilirsiniz.

@Configuration
@EnableWebSecurity
public class SecurityConfig extends WebSecurityConfigurerAdapter {

    @Override
    protected void configure(HttpSecurity http) throws Exception {
        http
            .authorizeRequests()
                .antMatchers("/admin/**").hasRole("ADMIN")
                .antMatchers("/user/**").hasRole("USER")
                .antMatchers("/").permitAll()
                .anyRequest().authenticated()
            .and()
            .formLogin()
                .permitAll()
            .and()
            .logout()
                .permitAll();
    }

    @Autowired
    public void configureGlobal(AuthenticationManagerBuilder auth) throws Exception {
        auth
            .inMemoryAuthentication()
                .withUser("user").password("{noop}password").roles("USER")
                .and()
                .withUser("admin").password("{noop}password").roles("ADMIN");
    }
}

9. Uygulama Dağıtımı: JAR ve WAR Dosyaları

Spring Boot uygulamalarını dağıtmak için iki temel yöntem vardır:

• JAR (Java Archive): Bağımsız bir uygulama olarak çalıştırılabilir. Gömülü sunucu (Tomcat, Jetty vb.) ile birlikte gelir.
• WAR (Web Application Archive): Geleneksel bir web sunucusuna (Tomcat, Jetty, WildFly vb.) dağıtılabilir.

9.1. JAR Dosyası Oluşturma

Maven veya Gradle kullanarak JAR dosyası oluşturmak için aşağıdaki komutları kullanabilirsiniz:

• Maven: mvn clean package
• Gradle: gradle clean build

Oluşturulan JAR dosyasını java -jar myapp.jar komutuyla çalıştırabilirsiniz.

9.2. WAR Dosyası Oluşturma

WAR dosyası oluşturmak için pom.xml veya build.gradle dosyasına gerekli yapılandırmaları eklemeniz gerekir. Daha sonra, JAR dosyası oluşturma adımlarını takip ederek WAR dosyasını oluşturabilirsiniz.

10. İleri Seviye Konular ve Kaynaklar

Spring Boot hakkında daha fazla bilgi edinmek ve ileri seviye konuları öğrenmek için aşağıdaki kaynaklara başvurabilirsiniz:

• Spring Boot Resmi Dokümantasyonu: https://spring.io/projects/spring-boot
• Spring Framework Resmi Dokümantasyonu: https://spring.io/
• Baeldung: Spring ve Java konularında kapsamlı makaleler ve eğitimler sunan bir web sitesi. https://www.baeldung.com/
• Stack Overflow: Spring Boot ile ilgili sorularınızı sorabileceğiniz ve cevaplar bulabileceğiniz bir platform.

Bu rehber, Spring Boot ile Java uygulamaları geliştirmeye başlamak için temel bir başlangıç noktasıdır. Daha karmaşık uygulamalar geliştirmek için Spring Boot’un sunduğu diğer özellikleri ve modülleri keşfetmeye devam edin.